Dit document is een Nederlandse vertaling van een Engelstalig document (http://www.w3.org/TR/xhtml-basic/). Deze vertaling werd gemaakt door Andy Camps, vervolgens nagelezen door Ruud Steltenpool en gecorrigeerd door Andy Camps, maar kan nog enkele fouten bevatten. In geval van twijfel verwijzen wij naar de officiële Engelstalige versie. Engelse versie: http://www.w3.org/TR/xhtml-basic/ Deze versie: http://www.playgarden.com/w3c/TR/xhtml-basic/overview.html (zip archief van HTML) Vertaler: Andy Camps Auteursrecht: Copyright © 1999 W3C ( MIT, INRIA, Keio). Alle rechten voorbehouden. W3C-regels betreffende aansprakelijkheid, handelsmerk, documentgebruik en softwarelicentiëring zijn van toepassing. [W3C] XHTML™ Basic W3C Aanbeveling 19 December 2000 Deze versie: http://www.w3.org/TR/2000/REC-xhtml-basic-20001219 (Tekst versie of ZIP archief) Laatste versie: http://www.w3.org/TR/xhtml-basic Vorige versie: http://www.w3.org/TR/2000/PR-xhtml-basic-20001103 Editors: Mark Baker, Sun Microsystems Masayasu Ishikawa, W3C Shinichi Matsui, Panasonic Peter Stark, Ericsson Ted Wugofski, Openwave Systems Toshihiko Yamakami, ACCESS Co., Ltd. Vertaling: Andy Camps, Playgarden Herlezing: Ruud Steltenpool Copyright © 1999-2000 W3C® (MIT, INRIA, Keio), Alle Rechten Voorbehouden. W3C verantwoordelijkheid, handelsmerk, document gebruik en software licentie regels gelden. Samenvatting Het XHTML Basic document type bevat een minimale set van modules die nodig zijn om een XHTML host language document type te zijn en bevat daarnaast figuren, formulieren, basis tabellen en object ondersteuning. XHTML Basic is ontworpen voor Web clients die de volldedige set van XHTML eigenschappen niet ondersteunen, zoals bijvoorbeeld mobiele telefoons, PDA's, pagers en settop boxen. Het document type is rijk genoeg voor het maken van inhoudstabellen. XHTML Basic is ontworpen als een gezamelijke basis die uitgebreid kan worden. Er kan bijvoorbeeld een event module die meer algemeen is dan het traditionele HTML 4 event system bijgemaakt worden of er kan aangevuld worden met aanvullende modules van XHTML Modularization zoals de Scripting Module. Het doel van XHTML Basic is te dienen als een gezamenlijke taal die ondersteund wordt door verschillende soorten User Agents. De document type definitie wordt geïmplementeerd door gebruik te maken van XHTML modules zoals gedefinieerd in "Modularization of XHTML" [XHTMLMOD]. Status van dit Document Deze sectie omschrijft de status van dit document op het ogenblik van publicatie. Andere documenten kunnen dit document opvolgen. De laatste status van deze reeks documenten wordt bijgehouden op het W3C. Dit document is nagekeken door W3C Leden en andere geïnteresseerde partijen en is bekrachtigd door de Directeur als een W3C Aanbeveling. Het is een stabiel document en kan gebruikt worden als referentie materiaal of geciteerd als een normatieve referentie vanuit een andere document. De rol van W3C in het maken van de Aanbeveling is aandacht richten op de specificatie en de verspreiding ervan promoten. Dit verbetert de functionaliteit en de interoperabiliteit van het Web. Dit document is gemaakt als onderdeel van de W3C HTML Activity en het is voorbereid door de W3C HTML Working Group (enkel leden) gebaseeerd op de input van het WAP Forum en leden van de W3C Mobile Access Interest Group (enkel leden). Dit document zal gebruikt worden door de W3C HTML Working Group en de W3C Mobile Access Interest Group om een gemeenschappelijke basis te vinden voor toekomstige markup talen gericht op inhoud voor Kleine Informatie Toestellen. Op het ogenblik van publicatie is "Modularization of XHTML" [XHTMLMOD], welke XHTML modules definieerd die gebruikt worden in het XHTML Basic document type, door zijn Kandidaat Aanbeveling periode. Definitie van modules die gebruikt worden in deze specificatie zijn stabiel en de W3C HTML Working Group verwacht geen incompatiebele wijzigingen in deze modules. Publieke discussie van HTML vindt plaats op www-html@w3.org (archief). Zend om te abonneren op deze discussiegroep een email naar www-html-request@w3.org met het woord subscribe als onderwerp. Rapporteer fouten in de vertaling van dit document aan andy.camps@playgarden.com. De lijst met bekende fouten in het originele Engelstalige document is beschikbaar op http://www.w3.org/2000/12/REC-xhtml-basic-20001219-errata. The English version of this specification is the only normative version. Information about translations of this document is available at http://www.w3.org/MarkUp/translations. De Engelstalige versie van deze specificatie is de enige normatieve versie. Informatie over vertalingen van Aanbevelingen kan gevonden worden op http://www.w3.org/MarkUp/translations. Een lijst van huidige W3C Aanbevelingen en andere technische documenten kan gevonden worden op http://www.w3.org/TR. Inhoud * 1. Introductie o 1.1. XHTML voor Kleine Informatie Toestellen o 1.2. Achtergrond en Vereisten o 1.3. Ontwerp Rationale * 2. Conformiteit o 2.1. Document Conformiteit o 2.2. Conformiteit van User Agents * 3. Het XHTML Basic Document Type * 4. Hoe XHTML Basic gebruiken * 5. Erkenning * A. Referenties o A.1. Normatieve Referenties o A.2. Informatieve Referenties * B. XHTML Basic Document Type Definition o B.1. SGML Open Catalog Entry for XHTML Basic o B.2. XHTML Basic Driver o B.3. XHTML Basic Customizations 1. Introductie 1.1. XHTML voor Kleine Informatie Toestellen HTML 4 is een krachtige taal om Web inhoud te schrijven maar het ontwerp ervan houdt geen rekening met inherente beperkingen van kleine toestellen, inclusief de implementatiekosten (in kracht, geheugen, enz.) van alle eigenschappen. Consumentenproducten met beperkte bronnen kunnen het zich doorgaans niet veroorloven om alle eigenschappen van HTML 4 te implementeren. Vereisen dat een volledigde computer nodig is voor toegang tot het World Wide Web negeert een grote groep van de bevolking die consumentenproducten gebruikt voor toegang tot online informatie en services. Omdat er verschillende manieren zijn om een subset van HTML te maken zijn er veel vrijwel identieke subsets gedefinieerd door organisaties en bedrijven. Zonder een gezamenlijke basisset van eigenschappen is het ontwikkelen van toepassingen voor een grote groep van Web clients moeilijk. De motivatie voor XHTML Basic is het voorzien van een XHTML document type dat gedeeld kan worden tussen gemeenschappen (zoals desktop, TV en mobiele telefoons) en dat rijk genoeg is om gebruikt te worden voor eenvoudige inhoud authoring. Nieuwe gemeenschapswijde document types kunnen gedefinieerd worden door uitbreidingen op XHTML Basic op een zodanige manier dat XHTML Basic documenten deel uitmaken van de set van geldige documenten van het nieuwe document type. Een XHTML Basic document kan dus gepresenteerd worden op het maximum aantal Web clients. De document type definitie voor XHTML Basic is geïmplementeerd gebaseerd op de XHTML modules die gedefinieerd wordt in Modularization of XHTML [XHTMLMOD]. 1.2. Achtergrond en Vereisten Informatie toestellen zijn bedoeld voor bepaalde gebruiken. Ze ondersteunen de eigenschappen die ze nodig hebben voor de functies waarvoor ze gemaakt zijn. De volgende zijn voorbeelden van verschillende informatie toestellen: * Mobiele telefoons * Televisies * PDA's * Verkoopmachines * Pagers * Auto navigatie systemen * Mobiele game machines * Digitale book readers * Slimme horloges Bestaande subsets en varianten van HTML voor deze clients zijn onder andere Compact HTML [CHTML], de Wireless Markup Language [WML] en de "HTML 4.0 Guidelines for Mobile Access" [GUIDELINES]. De gezamenlijke eigenschappen die in deze document types gevonden kunnen worden zijn: * Basis tekst (inclusief headings, alinea's en lijsten) * Hyperlinks en links naar gerelateerde documenten * Basis formulieren * Basis tabellen * Figuren * Meta informatie Deze set van HTML eigenschappen was het startpunt voor het ontwerp van XHTML Basic. Aangezien veel inhoudsontwikkelaars deze HTML eigenschappen kennen vormen ze een bruikbare gasttaal die gecombineerd kan worden met opmaakmodules van andere talen volgens de methoden die omschreven worden in "Modularization of XHTML" [XHTMLMOD]. XHTML Basic kan bijvoorbeeld uitgebreid worden met een event module die meer algemeen is dan het traditionele HTML 4 event system of het zou uitgebreid kunnen worden met aanvullende modules van XHTML Modularization zoals de Scripting Module. Het is niet de bedoeling van XHTML Basic om beperkingen op te leggen op op de functionaliteit van toekomstige talen. Maar aangezien de eigenschappen in HTML 4 (frames, geavanceerde tabellen, een vaste set van attribuut event handlers, enz.) ontwikkeld waren voor een client van het desktop computer type, zijn ze niet geschikt voor veel niet-desktop toestellen. XHTML Basic zal uitgebreid en uitgebouwd worden. Uitbreiden van XHTML van een gemeenschappelijke set en een basisset van eigenschappen in plaats van bijna identieke subsets of de te grote set van functies in HTML 4, zal goed zijn voor de interoperabiliteit en de schaalbaarheid op het Web. Vergeleken met de rijke functionaliteit van HTML 4, kan XHTML Basic een stap terug lijken, maar in feite is het twee stappen voorwaarts voor clients die geen behoefte hebben aan de inhoud van HTML 4 en voor inhoudontwikkelaars die één XHTML subset krijgen in plaats van vele. 1.3. Ontwerp Rationale Deze sectie verklaart waarom bepaalde HTML eigenschappen geen deel uitmaken van XHTML Basic. 1.3.1. Style Sheets Het style element wordt niet ondersteund. Externe style sheets worden aanbevolen. Het link element kan gebruikt worden om externe style sheets op te nemen. De div en span elementen en het class attribuut worden ondersteund om style informatie te koppelen aan de structuur. Scheiding tussen structuur en presentatie laat de User Agents toe om de style sheets te downloaden wanneer ze style sheets ondersteunen; User Agents die geen style sheets ondersteunen kunnen de externe stylesheet negeren. Het media attribuut kan gebruikt worden om het geschikte style sheets te selecteren. Zie de sectie over "Media types" in de HTML 4.01 specificatie ([HTML4], sectie 14.2.4) voor meer details. 1.3.2. Script en Events De script en noscript elementen worden niet ondersteund. Gewoonlijk hebben kleine toestellen een beperkt geheugen en beperkte CPU kracht. Uitvoeren van scriptprogramma's is niet steeds ondersteund. De inhoud zou steeds leesbaar moeten zijn, ook als scripts niet uitgevoerd worden. Event handler attributen die gebruikt worden om script programma's te starten worden niet ondersteund. Events zijn toestelafhankelijk. Een binnenkomend gesprek is weinig waarschijnlijk in een televisie. Een algemeen event handling mechanisme is meer geschikt dan event namen vast te leggen in de document type definition. 1.3.3. Presentatie Veel eenvoudige Web clients kunnen lettertypes niet anders weergeven dan met vaste afstand (monospace). Bi-directionele tekst, vette lettertypes en andere tekstaanvullingen worden niet ondersteund. Het wordt aanbevolen dat style sheets gebruikt worden om een presentatie te maken die geschikt is voor het toestel. 1.3.4. Formulieren Basic XHTML forms ([XHTMLMOD], sectie 5.5.1) worden ondersteund. Aangezien enkel toestellen met een lokaal bestandssysteem gebruik kunnen maken van bestand en figuur input types in formulieren zijn deze mogelijkheden niet opgenomen in de basisformulieren. Inhoudsontwikkelaars zouden ook moeten onthouden dat gebruikers mogelijk niet de mogelijkheid hebben om veel karakters in te voeren via bepaalde toestellen (bijvoorbeeld via een GSM). 1.3.5. Tabellen Basis XHTML tables ([XHTMLMOD], sectie 5.6.1) worden ondersteund, maar tabellen kunnen moeilijk weergegeven worden op kleine toestellen. Het is aanbevolen dat inhoud ontwikkelaars de Web Content Accessibility Guidelines 1.0 voor het maken van toegankelijke tabellen ([WCAG10], Richtlijn 5) volgen. Merk op dat in de Basic Tables Module het nesten van tabellen verboden is. 1.3.6. Frames Frames worden niet ondersteund. Frames hangen af van een scherm interface en kunnen niet toegepast worden op sommige kleine toestellen zoals telefoons, pagers en horloges. 2. Conformiteit Deze sectie is normatief. 2.1. Document Conformiteit Een Gelijkvormig XHTML Basic document is een document dat enkel de faciliteiten nodig heeft die in deze specificatie als vereist omschreven worden. Zo'n document moet voldoen aan alle van de volgende criteria: 1. Het document moet voldoen aan de beperkingen die opgelegd worden in Appendix B. 2. Het root element van het document moet zijn. 3. De naam van de default namespace op het root element moet de XHTML namespace naam http://www.w3.org/1999/xhtml zijn. 4. Er moet een DOCTYPE declaratie in het document staan vóór het root element. Indien aanwezig moet de public identifier opgenomen in de DOCTYPE declaratie verwijzen naar de DTD die gevonden kan worden in Appendix B door gebruik te maken van zijn Formal Public Identifier. De system identifier mag overeenkomstig aangepast worden. 5. De DTD subset mag niet gebruikt worden om parameter entiteiten te overriden in de DTD. 2.2. Conformiteit van User Agents De User Agent moet conform zijn aan de "User Agent Conformance" sectie van de XHTML 1.0 specificatie ([XHTML1], sectie 3.2). 3. Het XHTML Basic Document Type Deze sectie is normatief. Het XHTML Basic document type is gedefinieerd als een set van XHTML modules. Alle XHTML modules zijn gedefinieerd in de "Modularization of XHTML" specificatie [XHTMLMOD]. XHTML Basic bestaat uit de volgende XHTML modules: Structure Module* body, head, html, title Text Module* abbr, acronym, address, blockquote, br, cite, code, dfn, div, em, h1, h2, h3, h4, h5, h6, kbd, p, pre, q, samp, span, strong, var Hypertext Module* a List Module* dl, dt, dd, ol, ul, li Basic Forms Module form, input, label, select, option, textarea Basic Tables Module caption, table, td, th, tr Image Module img Object Module object, param Metainformation Module meta Link Module link Base Module base (*) = Deze module is een vereiste XHTML Gasttaal (Host Language) module. Een XML 1.0 DTD is beschikbaar in Appendix B. NOTA: Aangezien de HTML event handler attributen niet opgenomen zijn in XHTML Basic kunnen formulierelementen buiten formulieren niet functioneren zoals de gebruiker dit verwacht. 4. Hoe XHTML Basic gebruiken Hoewel XHTML Basic gebruikt kan worden zoals het is - een eenvoudige XHTML taal met tekst, links en figuren - is de bedoeling van het eenvoudige ontwerp het gebruik als gasttaal (host language). Een gasttaal kan een verzameling van vocabulairen bevatten die allen in één document type gerold werden. Het is natuurlijk dat XHTMLde gasttaal is aangezien dat hetgene is dat de meeste Web ontwikkelaars gewoon zijn. Wanneer opmaak van andere talen toegevoegd wordt aan XHTML Basic, zal het resulterende document type een extensie van XHTML Basic zijn. Inhoudontwikkelaars kunnen ontwikkelen voor XHTML Basic of profiteren van de extenties. Het doel van XHTML Basic is te dienen als een gezamenlijke taal ondersteund door verschillende soorten User Agents. 5. Erkenning Deze specificatie is voorbereid door de W3C HTML Working Group. De leden waren: * Steven Pemberton, CWI (HTML Working Group Chair) * Robert Adams, Intel (tot November 2000) * Murray Altheim, Sun Microsystems * Takuya Asada, W3C (tot Oktober 2000) * Daniel Austin, Mozquito Technologies * Mark Baker, Sun Microsystems * Wayne Carr, Intel * Tantek Çelik, Microsoft * Andrew W. Donoho, IBM * Herman Elenbaas, Philips Electronics * Beth Epperson, Netscape/AOL * Masayasu Ishikawa, W3C (HTML Activity Lead) * Shin'ichi Matsui, Panasonic * Shane McCarron, Applied Testing and Technology * Ann Navarro, WebGeek, Inc. * Dave Raggett, W3C/Openwave Systems * Sebastian Schnitzenbaumer, Mozquito Technologies (tot September 2000) * Peter Stark, Ericsson * Michel Suignard, Microsoft * Markku Vartiainen, Openwave Systems * Jeremy Wadsworth, Quark Inc. * Malte Wedel, Mozquito Technologies * Linda Welsh, Intel * Ted Wugofski, Openwave Systems Dank aan Gary Adams (Sun Microsystems), Jonny Axelsson (Metastasis design), Peter Chen (Philips), Dan Connolly (W3C), John Cowan (Reuters), Martin J. Dürst (W3C), Johan Hjelm (Ericsson), Ian Jacobs (W3C), Susan Lesch (W3C), Louis Theran (Nokia), Quinton Zondervan (Lotus), leden van de W3C Mobile Access Interest Group, de W3C Synchronized Multimedia Working Group, de W3C WAI Protocols and Formats Working Group en het WAP Forum voor hun bijdrage, controle en commentaar op dit document. A. Referenties A.1. Normatieve Referenties [HTML4] "HTML 4.01 Specification", W3C Aanbeveling, D. Raggett, A. Le Hors, I. Jacobs, ed., 24 December 1999. Beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/1999/REC-html401-19991224 De laatste versie is beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/html4 [XHTML1] "XHTML 1.0: The Extensible HyperText Markup Language - A Reformulation of HTML 4 in XML 1.0", W3C Aanbeveling, Steven Pemberton ea., 26 Januari 2000. Beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/2000/REC-xhtml1-20000126 De laatste versie is beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/xhtml1 [XHTMLMOD] "Modularization of XHTML", W3C Kandidaat Aanbeveling, R. Adams, M. Altheim, F. Boumphrey, S. Dooley, S. McCarron, S. Schnitzenbaumer, T. Wugofski, ed., 20 Oktober 2000. Beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/2000/CR-xhtml-modularization-20001020 De laatste versie is beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/xhtml-modularization [XML] "Extensible Markup Language (XML) 1.0 (Second Edition)", W3C Aanbeveling, T. Bray, J. Paoli, C. M. Sperberg-McQueen, E. Maler, ed., 6 Oktober 2000. Beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/2000/REC-xml-20001006 De laatste versie is beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/REC-xml A.2. Informatieve Referenties [CHTML] "Compact HTML for Small Information Appliances", W3C Nota, T. Kamada, 9 Februari 1998. Beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/1998/NOTE-compactHTML-19980209 [GUIDELINES] "HTML 4.0 Guidelines for Mobile Access, W3C Nota, T. Kamada, T. Asada, M. Ishikawa, S. Matsui, ed., 15 Maart 1999. Beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/1999/NOTE-html40-mobile-19990315 De laatste versie is beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/NOTE-html40-mobile [WCAG10] "Web Content Accessibility Guidelines 1.0", W3C Aanbeveling, W. Chisholm, G. Vanderheiden, I. Jacobs, ed., 5 Mei 1999. Beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/1999/WAI-WEBCONTENT-19990505 De laatste versie is beschikbaar op: http://www.w3.org/TR/WCAG10 [WML] "Wireless Markup Language Specification", WAP Forum Ltd. Beschikbaar op http://www.wapforum.org/what/technical.htm B. XHTML Basic Document Type Definition Deze appendix is normatief. B.1. SGML Open Catalog Entry for XHTML Basic Deze sectie bevat de SGML Open Catalog-format definitie van de XHTML Basic FPI. -- .......................................................................... -- -- File catalog ............................................................ -- -- XHTML Basic Catalog Data File Revision: $Id: xhtml-basic10.cat,v 2.4 2000/12/18 21:42:58 mimasa Exp $ SMI See "Entity Management", SGML Open Technical Resolution 9401 for detailed information on supplying and using catalog data. This document is available from OASIS at URL: -- -- .......................................................................... -- -- SGML declaration associated with XML .................................... -- OVERRIDE YES SGMLDECL "xml1.dcl" -- :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: -- -- XHTML Basic DTD modular driver file ..................................... -- PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML Basic 1.0//EN" "xhtml-basic10.dtd" -- XHTML Basic framework module ............................................. -- PUBLIC "-//W3C//ENTITIES XHTML Basic 1.0 Document Model 1.0//EN" "xhtml-basic10-model-1.mod" -- End of catalog data ..................................................... -- -- .......................................................................... -- B.2. XHTML Basic Driver Deze sectie bevat de driver voor de XHTML Basic document type implementatie als een XML DTD. Het vertrouwt op XHTML module implementaties gedefinieerd in [XHTMLMOD]. %xhtml-framework.mod; %xhtml-text.mod; %xhtml-hypertext.mod; %xhtml-list.mod; %xhtml-image.mod;]]> %xhtml-table.mod;]]> %xhtml-form.mod;]]> %xhtml-link.mod;]]> %xhtml-meta.mod;]]> %xhtml-base.mod;]]> %xhtml-param.mod;]]> %xhtml-object.mod;]]> %xhtml-struct.mod; B.3. XHTML Basic Customizations Een XHTML Family Document Type (zoals XHTML Basic) moet het inhoudsmodel dat het gebruikt definiëren. Dit wordt gedaan met een apart inhoudsmodel dat geïnitieerd wordt door het XHTML Modular Framework. De inhoudsmodelmodule en de XHTML Basic Driver (boven) werken samen om de module implementaties aan te passen aan de specifieke eisen van het document type. De inhoudsmodelmodule voor XHTML Basic wordt hierna gedefinieerd: